تصفیه پساب خمیرمایه با سامانه ترکیبی انعقادسازی-اولترافیلتراسیون

چکیده: خمیرمایه نانوایی، ماده ای با ارزش جهت تولید نان است که باعث افزایش ارزش غذایی، خوش طعمی و حجم نان می گردد. یکی از مهمترین مشکلات تولید مخمر نانوایی، مسئله پساب خروجی از کارخانه تولید است که دارای آلودگی زیاد از لحاظ استانداردهای زیست محیطی می باشد که به محیط زیست رها می گردد. ماده اصلی تشکیل دهنده خمیرمایه، ملاس می باشد که خود یک فرآورده فرعی در تولید قند و شگر می باشد. ملاس شامل 45 تا 50 درصد شکر باقیمانده، 15 تا 20 درصد مواد آلی غیرقندی، 10 تا15 درصد خاکستر(مواد معدنی) و حدود 20 درصد آب می باشد. مواد غیرقندی موجود در ملاس طی قرآیند تخمیر تقریبا دست نخورده می مانند و به همین صورت وارد پساب خمیر مایه می شوند. همچنین مواد شیمیایی اضافه شده طی فرآیند تخمیر، متابولیت های خمیرمایه و سلول های خمیرمایه باقیمانده در پساب موجود می باشد. یکی از روش های نوین تصفیه فن آوری غشایی است. از جمله مزیت های فرآیندهای غشایی می توان به صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش فضای مورد نیاز اشاره کرد. در بین روش های غشایی فرآیندهای میکروفیلتراسیون واولترافیلتراسیون برای تصفیه پساب های غذایی بیشتر استفاده می شوند. در این پژوهش از روش ترکیبی انعقادسازی-اولترافیلتراسیون برای تصفیه پساب خمیرمایه استفاده شده است. در مرحله پیش تصفیه سه نوع منعقدکننده مورد بررسی قرار گرفتند که منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید نسبت به منعقدکننده سولفات آلومینیوم و آهک از کارایی بالاتری برای حذف آلاینده ها برخوردار بوده است. همچنین ترکیب منعقدکننده ها موردبررسی قرار گرفت که ترکیب آلومینیوم کلرید-آهک بیشترین بازدهی را در بر داشته است. بدین وسیله میزان حذف کدورت و cod به ترتیب برابر81 و 68 درصد به دست آمد. سپس تاثیر شرایط عملیاتی در فرآیند غشایی اولترافیلتراسیون بر میزان جریان تراوش یافته، میزان حذف کدورت و cod در کارخانه تولید خمیرمایه مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله از دو غشای مختلف پلی وینیلیدن فلوراید و پلی پروپیلن استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی تاثیر شرایط عملیاتی در فرآیند غشایی اولترافیلتراسیون با غشا الیاف تو خالی برای تصفیه پساب کارخانه تولید خمیرمایه نشان داد که افزایش فشار وسرعت باعث افزایش میزان جریان تراوش یافته و کاهش میزان حذف کدورت و cod شده است. در فرآیند غشایی با انتخاب غشای پلی وینیلیدن فلوراید در بهترین شرایط میزان حذف کدورت99در صد و میزان حذف cod ،5/74 درصد به دست آمد. همچنین با استفاده از این غشا بیشترین فلاکس به دست آمده برابر با 59 لیتر بر متر مربع بر ساعت می باشد در حالیکه این مقدار برای غشای پلی پروپیلن برابر81 لیتر بر متر مربع بر ساعت می باشد. همچنین با انتخاب این غشا در بهترین شرایط میزان حذف کدورت و cod به ترتیب برابر 97 و 65 درصد بدست آمد. واژگان کلیدی: تصفیه پساب خمیر مایه، غشاء اولترافیلتراسیون، پیش تصفیه شیمیایی، میزان جریان تراوش یافته، میزان حذف کدورت، میزان حذف cod